انجمن علمی، سازمانی داوطلبانه است که بر اساس توافق و مشارکت داوطلبانه گروهی از افراد متخصص در یکرشته علمی، تشکیل میشود. در این تعریف بر داوطلبانه بودن، تخصصی بودن و مشارکت متخصصان تأکید شده است. ویژگیهای انجمنهای علمی شامل: استقلال و خودمختاری و عدم وابستگی به دولت؛ خوداتکایی؛ خودبسندگی؛ دموکراتیک بودن؛ دارای جایگاه و پایگاه مردمی؛ غیربروکراتیک بودن؛ باز بودن به روی تجربه و نوآوری؛ انعطافپذیری بهویژه در ارتباط با شرایط اجتماعی و تطابق با خواستههای مردمی؛ کارآمدی و مؤثر بودن در جلب مشارکت مردمی؛ تعامل باهم در همه سطوح محلی و ملی و حتی بینالمللی در قالب جامعه مدنی است.
هدف از انجام این طرح، بررسی آسیب شناسی انجمن های علمی دانشجویی و ارائه راهکار برای حل آنهاست. بنابراین پژوهش از جهت هدف کاربردی و به لحاظ رویکرد، کیفی است. همچنین شیوه تحلیل توصیفی- تبیینی است. به منظور واکاوی دقیق عملکرد و شرایط انجمنهای علمی دانشگاه و استخراج نقاط قوت و ضعف آن علاوه بر بررسی اسنادی (آیین نامه و گزارش عملکرد انجمنهای علمی)؛ از مصاحبههای عمیق نیز استفاده گردید که در این بخش با مدیر فرهنگی، دانشجویان انجمنهای علمی و کارشناس این بخش مصاحبههایی صورت گرفت.
به طور کلی 290 کد در مرحله اول از متون پیاده شده استخراج گردید و در مراحل بعد بر اساس موضوع تحقیق مقولات محوری دستهبندی و طبقهبندی شد. از کدهای استخراج شده 129 کد مربوط به مزایا و نقاط قوت انجمن علمی و 161 کد به مسائل و مشکلات انجمن علمی اختصاص دارد.
بر مبنای پیش زمینه نظری کارکرد گرایی ساختاری، تجزیه و تحلیل یافته در قابل کارکردهای آشکار و پنهان، کارکردهای مثبت و منفی و بیکارکردی صورت گرفتند. یافته های تحقیق در سه بخش مزایای انجمن(شامل کارکردهای مثبت آشکار و پنهان)، مسائل انجمن (شامل کارکدهای منفی و بیکارکردی آشکار و پنهان) و راهکارهای حل مسائل، به تفکیک مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.