به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشگاه فردوسی مشهد؛ هفدهمین نشست ایده دانشگاه با حضور دکتر علی چشمی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی، با موضوع مسئولیت اقتصادی دانشگاه‌ها در روز پنجشنبه ۶ شهریور ماه ۱۳۹۹ و به همت گروه مطالعات و برنامه ریزی برگزار شد.
دکتر چشمی بیان کرد: دانشگاه در ساختار نهادی به این علت به وجود می‌آید که بتواند هزینه‌های مبادله را کاهش دهد و هم چنین به تولید محصولات ارزشمند اقدام کند.
همچنین در خصوص وظایف اقتصادی دانشگاه افزود: آموزش وظیفه حداقلی دانشگاه است که اهمیت زیادی دارد و مهارت های لازم را از لحاظ فنی، مهندسی، کشاورزی یا مهارت های مرتبط با علوم انسانی فراهم می‌سازد. این آموزش دانشگاه‌ها کاملا مکمل فعالیت‌های اقتصادی است. نقش بسیار مهمی که دانشگاه‌ها ایفا می‌کنند، سیاست گذاری اقتصادی و برنامه های مهمی است که در کشور اجرا می‌شود.
وی ادامه داد: دانشگاه‌ها می‌توانند نقش مهمی در جامعه داشته باشند و مسائل متنوع جامعه از جمله مسائل اقتصادی را مطرح کنند و همچنین به پیش‌بینی آنها و طرح راهکار بپردازند.
دکتر علی چشمی در خصوص منبع درآمدی دانشگاه‌ها در ایران اظهار کرد: در کشور‌های اسکاندیناوی، هلند، آلمان و به صورت کلی کشور‌های توسعه یافته، سهم بسیار زیادی از بودجه دانشگاه‌ها را دولت تامین می‌کند. در حال حاضر در چنین کشورهایی این میزان از تامین بودجه دانشگاه‌ها به ۹۰ درصد رسیده است. البته در آمریکا وضعیت متفاوت است. در سال‌های اخیر حدود ۴۰ درصد از بودجه دانشگاه‌ها را دولت تامین می‌کند و ۶۰ درصد آن از سایر منابع مانند شهریه دانشجویان، پژوهش ها و کمک های خیریه تامین می‌شود.
وی ادامه داد: در ایران از بودجه مصوب سال ۱۳۹۹، ۸۰ درصد از بودجه دانشگاه‌ها را دولت تامین می‌کند و ۲۰ درصد دیگر را خود دانشگاه‌ها از محل درآمدهای اختصاصیشان تامین می‌کنند که عمدتا از طریق شهریه‌های دریافتی و همچنین پروژه‌های پژوهشی است. نسبت بودجه آموزش عالی به بودجه کل می تواند شاخصی برای تعیین میزان حمایت دولت از آن باشد.
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی در خصوص تامین هزینه‌های دانشگاه بیان کرد: از آنجایی که تعداد دانشگاه‌های دولتی به نسبت آزاد و غیرانتفاعی در حال کاهش است، نباید روی افزایش شهریه‌ها متمرکز شد و گزینه ی مناسب‌تر بحث خیریه می‌باشد که در کشور ما نیز سابقه‌اش وجود داشته است. تامین بودجه آموزش و پرورش و آموزش عالی جزو وظایف ذاتی دولت است که در قانون اساسی نیز به آن اشاره شده؛ بنابراین خصوصی شدن آنها قابل توجه نیست.
وی تصریح کرد: کسانی که پتانسیل رشته‌های مهندسی و دکتری را ندارند ولی از طرفی شهریه خوبی پرداخت می‌کنند، به جایگاه و شان دانشگاه آسیب می‌رسانند. چرا که نمی‌توانند رساله دکتری را تدوین کنند و به سمت خرید رساله دکتری سوق داده می‌شوند. نتیجه آن، شکل گیری بازار های مقاله فروشی و پایان‌نامه فروشی است.
علی چشمی در پایان در رابطه با بحث استقلال مدیریتی دانشگاه‌های ایران گفت: دانشگاه‌های ایران حتی اگر استقلال مالیاتی نیز داشته باشند، استقلال مدیریتی ندارند؛ چرا که مدیرانشان نه از درون محیط دانشگاه که توسط دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین می‌شوند و به صورت سلسله مراتبی نیز به آنها پاسخگو هستند. محیط دانشگاه متفاوت از سایر ادارات دولتی است و نیازمند برنامه‌های تیمی و برنامه ریزی‌های متفاوتی می‌باشد که معطوف به همه جامعه است.
خبرنگار : شهرزاد شیرازی