استادیار گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد گفت: ما در حوزه آموزش عالی اعتقادی به استراتژیک نداریم، برنامه‌ها کلاسیک بوده و این برنامه‌ها دیگر تاب تحمل برنامه‌های نوین را ندارند.
بسیاری از دانشگاه‌های ما به جز دانشگاه مشهد، تهران و... که در رقابت با هم هستند، دنبال مهارت‌گرایی نیستند. دانشگاه نوین باید دانشگاهی مهارت‌گرا و تولید کننده ثروت باشد. دانشگاه نوین، دانشگاهی است که بتواند مسئولیت اجتماعی را برای فرد تعریف کند.
بسیاری از دانشگاه‌های درجه دو و سطح سه و چهار ما که ممکن است دولتی باشند در این بین نیستند و وقوع بحران کرونا باعث می‌شود که بسیاری از آن‌ها تعطیل شود و دانشجویان کمتری داشته باشند.
ما در مورد دانشگاه نوینی صحبت می‌کنیم که بتواند همزمان باعث ایجاد ارزش افزوده شود و دانشجوی با کیفیتی تربیت کند که در اجتماع متقاضی داشته باشد و به جایگاه خاصی برسد. متاسفانه دانشگاه‌های ما هنوز نتوانسته‌اند رویکردهای مدرن داشته باشند و 90 درصد دانشگاه‌های داخل کشور و حتی کشورهای همسایه هنوز وارد حوزه‌های آینده‌پژوهی نشده‌اند.
بعضی از دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های آینده نیستند اما باید متذکر شد که دانشگاه فردوسی مشهد حرکت خوبی را آغاز کرده و اولین دانشگاه پیش‌رو است که می‌خواهد آینده‌پژوهی را تدوین کند. در اساس‌نامه بسیاری از دانشگاه‌ها چنین آینده‌پژوهی پیش‌بینی نشده است. دانشگاهی که بتواند از دل همه بحران‌ها رهایی پیدا کند باید استراتژی‌ها و کانون‌های تمرکز و عملکردی را بار دیگر تعریف کند.
دانشگاه‌های ما در مرحله‌ای هستند که جذب دانشجوی حداکثری داشته باشند و زیرساخت‌های استفاده از فضای مجازی برای استاد و دانشجو تعریف نشده بود که با مشکلاتی همراه بودند و در این زمینه چشم‌اندازی نداشتیم و یک سند فرادستی برای ما وجود نداشت. نداشتن چشم‌انداز، اهداف و ماموریت‌هایی که متناسب با شرایط موجود باشد، را در اختیار نداریم بدین معنا دانشگاه به مسائلی که قابل پیش‌بینی نیست، اهمیت نمی‌دهد و این مشکل بزرگ نظام آموزش عالی است که به این مسائل فکر نمی‌کند.
دانشگاه‌ها آموزش کلاسیک و سنتی را به عنوان گزینه اول در نظر گرفتند
همانطور که تعدادی از دانشگاه‌ها توانستند در بحران کرونا برنامه‌ریزی و مدیریت خوبی داشته باشند در مقابل دانشگاه‌های دیگر نتوانستند در این زمینه موفق باشند و همه این‌ها به واسطه زیرساخت و چشم‌اندازی است که باید در این راستا داشته باشند. همیشه دانشگاه‌ها آموزش کلاسیک و سنتی را به عنوان گزینه اول در نظر گرفتند و با شیوع کرونا آموزش مجازی که به عنوان آموزش درجه دوم در نظر گرفته می‌شود، اما امروز بدون اینکه شرایط آن فراهم باشد، جایگزین آموزش درجه یک شد. بسیاری از اساس‌نامه‌های دانشگاهی هم که در این حوزه تعریف شدند، نتوانستند اقدامات لازم را داشته باشند.
اگر تصور کنیم که دانشگاه‌های ما دانشگاه‌های مهارت‌گرایی هستند و ایجاد مسئولیت اجتماعی کنند، مسائلی که با آن مواجه بودیم به تدریج رفع می‌شود. دانشگاه‌های ما هنوز در آن مرحله سنتی آموزش همگانی باقی ماندند و نتوانستیم دانشجویانی تربیت کنیم که بتوانند شرایط را مدیریت و ارتباطات گسترده ایجاد کنند.
من تصور می‌کنم کشور ما از میان دانشگاه‌های کلاسیک، شبه مدرن، مدرن و آینده‌پژوه در حالت شبه مدرن و مدرن قرار دارد. دانشگاه‌های نسل اول به دنبال آموزش هستند، نسل دوم ترویج علم را اساس قرار می‌دهند. نسل سوم به دنبال این است که دانش را کاربردی کند، نسل چهارم به دنبال این است که کار و عمل را با هم قرار دهد و دانشگاه‌های نسل پنجم به دنبال این است که دانشگاه مسئولیت‌پذیر و نیز دانشجوی دارای مهارت که تولیدگر ثروت و دانایی باشد را تربیت کند.
با بحران کرونا و شرایط پیش‌بینی نشده‌ای که به وجود آمده و اینکه دانشگاه‌های ما از نسل اول تا سوم هستند، مسائل پیچیده شدند. ما برای پسا کرونا باید از اکنون برنامه‌ریزی‌ها را آغاز و نیز برای آینده سناریوپردازی کنیم. در کوتاه مدت بسیاری از دانشگاه‌های غیرانتفاعی، آزاد و پیام نور آسیب جدی خواهند دید و بسیاری از موسسات آموزش عالی توانایی ادامه فعالیت را نخواهند داشت. حتی می‌تواند در کوتاه مدت با توجه به حجم عظیم آموزش عالی که در کشور وجود دارد، بحران وسیعی را ایجاد کند و باعث کاهش کیفیت سطح آموزش ما شود.
ایسنا/خراسان رضوی
ادامه در لینک زیر:
https://www.isna.ir/news/99042820176/